Jak wspierać dwujęzyczność naszych dzieci?

W sobotę 15 listopada Polską Szkołę w Peterborough odwiedziła pani pedagog i psycholog Lucyna Jachacy, pracująca dla Polskiego Stowarzyszenia Psychologów w Londynie. Najpierw odbyła się półtora godzinna sesja dla rodziców, podczas której zostały przedstawione czynniki wpływające na proces przyswajania języka. Została wyjaśniona rola rodziców i Polskich Szkół w nauce języka rodzinnego, który powinien dla nas być priorytetem, ponieważ język określa naszą tożsamość i dzięki znajomości języka polskiego oraz kultury polskiej sprawimy, że nasze dziecko nie będzie „outsiderem”

Pani Jachacy wyjaśniła, czym jest „okres ciszy” w przypadku dzieci, które nie znają języka angielskiego w momencie rozpoczęcia nauki w przedszkolu angielskim. Ponadto przedstawiła zebranym na sali rodzicom zalety bycia dwujęzycznym. Oprócz tego zasygnalizowała, jak ważną rolę odgrywa rozmowa z dzieckiem, kontakt z rodziną w Polsce, spędzanie wakacji w rodzinnych stronach oraz zwiedzanie ojczystego kraju. Pani Lucyna, posługując się licznymi przykładami, uświadomiła rodzicom, jak ogromną rolę odgrywa Polska Szkoła oraz wkład jednojęzyczny przynajmniej jednego z rodziców.

Podczas spotkania zostały wyliczone zasady dla rodziców, których dzieci mówią dwoma językami.

Zasady, którymi powinni się kierować rodzice dzieci dwujęzycznych:

• Używajcie poprawnej polszczyzny.
• Od najmłodszych lat swojego dziecka zadbajcie o dostęp do literatury dwujęzycznej.
• W przypadku rodziców, z których tylko jedno jest Polakiem , bądźcie konsekwentni i starajcie się mówić do dziecka w waszym języku (np. Mama mówi po polsku, tata po angielsku; jeśli tata mówi np. po hiszpańsku, używajcie w domu obu języków rodzimych, a języka angielskiego niech dziecko uczy się poza domem).
• Jeśli będziecie w waszych wypowiedziach mieszać dwa języki w jednym zdaniu, wówczas dziecko zacznie to powtarzać, ponieważ przyjmie to jako jeden system i będzie myślało, iż tak jest poprawnie, dlatego rodzic nie powinien wplatać angielskich słów w polskie zdanie (dziecko nauczy się poprawnie dwóch języków, jeśli od samego początku zobaczy, że z mamą np. rozmawia po polsku, z tatą – po angielsku.
• Ustalcie granice i wyjaśnijcie, w jakich sytuacjach użyjecie języka angielskiego poza domem i w jakim celu (w sklepie podczas przymierzania butów, aby sprzedawca wiedział, że rozmawiamy o butach; u lekarza rozmawiając na temat problemów zdrowotnych dziecka itp.).
• Pokazujcie polskie odpowiedniki angielskich zabaw; udowodnijcie dzieciom, że zabawa po polsku jest równie ciekawa jak po angielsku, weźcie w niej udział.
• Wysyłajcie dzieci na obozy i kolonie organizowane w Polsce, ponieważ dziecko najlepiej uczy się języka podczas wspólnej zabawy, wycieczek i czasu spędzonego z rówieśnikami; podczas takiego dwutygodniowego pobytu dziecko zawrze nowe znajomości, które będzie podtrzymywać kontaktując się przez telefon lub internet.
• Jak najczęściej starajcie się rozmawiać z rodziną przez Skype; istotną rolę odgrywa kontakt z żywym językiem.
• Pozwólcie dziadkom spełnić ich zadanie i być dziadkami, którzy nie tylko zajmują się z wnukami, ale zabierają je do lasu, na ryby, na plac zabaw, rozmawiają na różne tematy
• Rozmawiajcie z dziećmi! Nie wystarczy posadzić dziecko przed telewizorem i włączyć polską bajkę! Zadawajcie dziecku pytania otwarte, zachęcajcie do dyskusji, do wyrażania opinii i wzbogacania słownictwa
• Nie poprawiajcie dzieci, które popełniają błędy mówiąc po polsku, ponieważ zniechęcicie je do posługiwania się tym językiem, gdyż będą uważać, że nie ma sensu mówić po polsku, bo i tak mówią źle (zapytajcie: „Czy miałeś na myśli książkę? Książka to book”)
• Ucząc języka polskiego starajcie się pobudzać różne zmysły (wspólnie zarabiajcie ciasto, wałkujcie je i wycinajcie ciasteczka rozmawiając o tym, co robicie, a przy okazji na inne tematy; wspólnie z dzieckiem przygotujcie album po powrocie z letnich wakacji, często go przeglądajcie i rozmawiajcie o osobach i miejscach na zdjęciach oraz o przeżyciach związanych z wakacjami)
• Doceniając wkład jednojęzyczny w naukę polskiego oprócz poprawnego wysławiania się w domu posyłajcie dzieci do Polskiej Szkoły, ponieważ pracują tam wykwalifikowane osoby, które wiedzą, jak wspomagać naukę waszych dzieci.
• W przypadku słabnącego zainteresowania Polską Szkołą ze strony dziecka starajcie się wyznaczać dziecku małe cele, które jest w stanie osiągnąć (będziesz mógł napisać list do dziadka, zaśpiewać babci piosenkę, opowiedzieć bajkę lub legendę itp. Musicie być konsekwentni i przy najbliższej okazji postarać się, aby dziecko to zrobiło; wtedy zrozumie sens nauki w Polskiej Szkole.
• Informujcie w szkole angielskiej nauczycieli, że wasze dziecko chodzi do Polskiej Szkoły i że intensywnie uczy się pisać i czytać w tym języku; zamieszczajcie komentarze w zeszycie ze szkoły angielskiej, gdzie zawsze odnotowujecie, ile stron książki dziecko przeczytało – dodajcie informację o ilości stron przeczytanych po polsku lub ilości czasu spędzonego na kaligrafię lub pisanie wypracowania; nauczyciele szkół angielskich powinni docenić dodatkowy czas spędzany na naukę języka ojczystego, a komentarz tego nauczyciela z pochwałą sprawi, iż dziecko będzie chętniej wykonywać zadania do Polskiej Szkoły (pani Jachacy potwierdziła skuteczność stosowania tej praktyki i jej wpływ na stosunek uczniów do nauki, to wspaniała motywacja).

Po zakończeniu zajęć o godz. 10:30 odbyło się czterogodzinne szkolenie zorganizowane dla pracowników szkoły. Pani Jachacy przeprowadziła warsztaty połączone z wykładem. Podczas warsztatów nauczyciele wykonywali w grupach różne zadania, dzielili się opiniami i doświadczeniem. Uczestnicy zapoznali się z radami pani psycholog, wyjaśniony im został proces nauczania dzieci dwujęzycznych. Nauczyciele usłyszeli pewne rady dotyczące sposobu prowadzenia zajęć w Polskiej Szkole.

Zarówno rodzice jak i pracownicy szkoły bardzo pozytywnie wyrazili się na temat zorganizowanego spotkania. Dziękujemy wszystkim za obecność i aktywne uczestnictwo w obu sesjach. Postaramy się zorganizować więcej tego typu spotkań, gdyż zauważyliśmy , iż istnieje taka potrzeba zarówno ze strony rodziców, jak i naszych nauczycieli i asystentów, którzy odgrywają bardzo istotną rolę w procesie nauczania naszych dzieci.